Bornem-Centrum

We vinden verwijzingen tot eeuwen geleden naar het bestaan van orgels in de kerk.

"De kerk van Bornem bestelt in 1657 een nieuw orgel bij Jan Bremser te Mechelen. Het oude orgel gaat naar de kerk van Nattenhaasdonk. Franciscus Step, kerkmeester, ontvangt 3 gulden “over het haelen met syne peerden ende waegen d’orgle inde kercke ende voorgaende wegh te voeren tot Windam”. 

De Bornemse kerkrekening vermeldt het wegvoeren van het orgel naar Wintam maar het werd zeker naar de kerk van Nattenhaasdonk gevoerd, daar de Winthamse kerk (ingewijd 1829) in 1657 nog niet gebouwd was."

DOKSAAL-ORGEL

Het oudste instrument dat zich momenteel in de kerk bevindt, staat op het doksaal.

Het werd gebouwd door Ch. Anneessens uit Geraardsbergen in 1891.

In het restauratiedossier vinden we:

"In de beginjaren van de 20e eeuw is er blijkbaar veel minderwaardig herstellingswerk verricht. Ook in de jaren ‘60 van de vorige eeuw werden er herstellingswerken en aanpassingen doorgevoerd door fa. A. Bank terwijl de laatste (onderhouds-) werken door fa. Stevens uit Duffel werden uitgevoerd.

Getuige hiervan zijn de vervangingen van een gedeelte van de loden conducten door minderwaardig en stijlvreemd materiaal zoals pvc flexibels voor de diverse pneumatische toepassingen.

Wij merken op dat het Anneessens orgel een volledig pneumatisch orgel is dat degelijk is uitgevoerd, doch omwille van de compacte opstelling, dit instrument moeilijk te onderhouden en te stemmen is.

Het orgel bezit 34 registers waarvan 14 op het hoofdwerk (Grand Orgue), 12 op het Reciet (Récit) en 8 registers op het Pedaal (Pédale)."

Dispositie

4 druktoetsen boven Récit.  2 druktoetsen boven GrandOrgue = vaste combinaties

Nota: de samenstelling van deze vaste combinaties is instelbaar, binnen de speeltafel.

Er is een vrijstaande speeltafel met registertrekkers op 2 horizontale rijen.

Manuaalomvang: C-g3

Pedaalomvang: C-f1.

Vermeldenswaardig is dat dit pneumatisch orgel is voorzien van een Barkermachine.

Omwille van de complexere tracturen van dit Barkersysteem, de ingebouwde, gesloten zwelkast van het reciet en de bovenbouw van het pedaal aan de achterzijde van het hoofdwerk, is dit orgel bijna niet te onderhouden omwille van veel onbereikbare metalen en houten pijpen.

Dit pneumatisch instrument is nochtans een getuige van zijn tijd: door de toepassing van het Barkersysteem is dit een heus tijdsdocument.

THOMAS-ORGEL (2013)

De firma Thomas bouwde in 2012-2013 een nieuw orgel voor de parochiekerk in Bornem.

Het instrument is geïnspireerd op de orgels van Gottfried Silbermann.

Het tweede klavier bestaat voor een groot gedeelte uit registers die via wisselslepen naar keuze op het eerste of het tweede manuaal kunnen worden gebruikt.

Het pedaal heeft twee transmissies van het hoofdwerk.

Het nieuwe orgel werd op 22 september 2013 gewijd, waarna Bart Jacobs een concert verzorgde.

Huidige toestand

Anneessensorgel (1891)

Het doksaalorgel is niet meer bespeelbaar. Zoals uit bovenstaande tekst blijkt, bestaat er voor het orgel een restauratiedossier. Hieruit blijkt dat het orgel qua grootte op een veel te krappe ruimte staat opgesteld. Wanneer het orgel echt een restauratie zou krijgen, dan wordt het dé uitdaging om pijp- en regeerwerk zo op te stellen, dat het bereikbaar blijft voor onderhoud en stembeurten.

Thomas-orgel (2013): perfecte toestand.

Foto's

Anneessens-orgel

Thomas-orgel

Media