Hingene

OUDE KERK VAN HINGENE

We kunnen tot de 17de eeuw informatie terugvinden over muziek in de Sint-Stefaankerk. Vooral op kermiszondagen werden zangers en schalmeiers betaald om de misviering muzikaal op te luisteren.

 

In 1641 bouwde Matthys Verhulst, een schrijnwerker uit Temse, een doksaal. In datzelfde jaar kwam David Verpoorten uit Mechelen om de orgelkast vorm te geven. Jan Bremser bouwde toen een orgel.

 

Rond 1810 werd een orgel gekocht te Waasmunster, dat door de bekende orgelbouwer Jean-Joseph Delhaye werd nagekeken en geplaatst, samen met 2 nieuwe blaasbalgen.

Een goede 25 jaar later werd dat orgel vernieuwd en uitgebreid door dezelfde Delhaye en de plaatselijke timmerman Drossaert.

 

NIEUWE KERK VAN HINGENE

In de nieuwe kerk werd het orgel ingespeeld op 22 april 1913 door koster-organist August Claesen en E.H. Jules Van Nuffel. Het werd gewijd door deken Raeymaekers uit Puurs. 

Orgel en kast waren creaties van Jean-Emile Kerkhoff. Dit bedrijf uit Schaarbeek stelde in die tijd een 20-tal werknemers te werk en was in het begin van de 20ste eeuw vermaard om zijn kwaliteit.

Enkele jaren na de plaatsing werd aan het orgel een aantal wijzigingen aangebracht door diens zoon.

 

Huidige dispositie:

 

Rond 2020 begon dit instrument in een fase te komen dat een groot onderhoud zich dringend opdrong. 

Vandaag schrijven we 2022 en is het onbespeelbaar.

Orgeldeskundige, Patrick Roose, vindt dat het Kerkhoff-orgel wel degelijk de nodige aandacht verdient.

 

Er werd gekozen om het orgel niet te herstellen en te vervangen door een orgel dat op het gelijkvloers zal worden geplaatst.

Het orgel is gebouwd in 2002 door van Rossum, een Nederlands orgelbouwer, voor de kerk van Essen-Holsterhausen in Duitsland.

Op dit moment staat het orgel in het atelier van Van Rossum opgesteld en wacht het op bijplaatsing van een aantal registers waarvoor de plaats op de windlade reeds voorzien was, maar die voor de opstelling in Duitsland, nog niet waren uitgevoerd.

Men verwacht het orgel in Hingene in de loop van het jaar 2023.

 

Meer informatie over dit orgel, kan je vinden op de website van de bouwer zelf. Je zult in de dispositie zien dat een aantal registers "gereserveerd" zijn. Dat betekent dat voor de pijpen plaats werd voorzien op de windlade, maar dat de registers niet zijn geplaatst. Wanneer het orgel in Hingene zal worden heropgebouwd, zullen op dat moment echter alle voorziene registers aanwezig zijn.

 

Programma van de inspeling in 1913.

Huidige toestand

Rond 2020 begon dit instrument in een fase te komen dat een groot onderhoud zich dringend opdrong. 

Vandaag schrijven we 2022 en is het onbespeelbaar.

Er werd gekozen om het orgel niet te herstellen en te vervangen door een orgel dat op het gelijkvloers zal worden geplaatst.

 

Foto's

In afwachting van de plaatsing van het Van Rossum-orgel, voorzag Van Rossum voorlopig dit prachtige kabinet-orgeltje uit 1790 gebouwd door H.H. Hess

Kerk van Hingene krijgt nieuw orgel: “Dit exemplaar is uniek in België”

De parochiekerk Sint-Stefaan in Hingene (Bornem) heeft een primeur beet. “We lieten een nieuw orgel plaatsen, het eerste exemplaar van Hans Van Rossum in België. Het instrument zal gebruikt worden tijdens de liturgie, voor orgellessen en concerten. We vieren onze aanwinst eind september tijdens een orgelfeestweekend”, zegt voorzitter van de orgelvereniging en de kerkraad Eugeen Van Lent.

“Het orgel van de Sint-Stefaankerk was zo versleten dat zelfs een grondige restauratie geen optie meer was. We gingen op zoek naar een nieuw exemplaar, maar dit kost handenvol geld. Op de tweedehandsmarkt vonden we een heel recent orgel, gebouwd door Hans Van Rossum in 2002 voor het evangelisch kerkgenootschap in Essen, Duitsland. De vraagprijs was 200.000 euro, wij konden het orgel uiteindelijk kopen voor 75.000 euro”, zegt Van Lent.

“Van Rossum orgelbouw ging het instrument in Duitsland demonteren, bracht het naar de werkplaats in Nederland om het te reviseren en kwam het daarna opbouwen in Hingene. Dit alles kostte nog eens 100.000 euro, maar het resultaat is fantastisch. Voor een totaalprijs van ‘maar’ 175.000 euro hebben we een orgel met een nieuwbouwwaarde van meer dan 400.000 euro. Dit orgel is ook meteen uniek, want het is het allereerste orgel van Hans Van Rossum in België.”

Orgelvereniging

“Het instrument zal gebruikt worden tijdens de liturgie, voor orgellessen en concerten. We gaan het ook ter beschikking stellen voor orgelstudie en repetities van ensembles. Wij organiseren vanuit onze Orgelvereniging jaarlijks al meerdere orgelconcerten op het Thomas-orgel, dat in 2013 gebouwd werd in de Bornemse centrumkerk. Vanaf volgend seizoen gaan we ook het Vereecken-orgel uit 1891 in de Abdijkerk en dit Van Rossum-orgel in de Sint-Stefaankerk mee opnemen in onze planning.”

“Het Thomas-orgel is immers vooral geschikt om de barokke muziek van Bach mee te spelen, het Van Rossum-orgel leent zich dan weer uitstekend voor de orgelliteratuur uit 17de en vroege 18de eeuw. Zo kunnen we ook meer afwisselen in onze muziekkeuze. Een orgel is het meest complete muziekinstrument, dat door één persoon kan bespeeld worden. Dit nieuwe exemplaar is zonder meer een verrijking voor het orgelpatrimonium in Klein-Brabant.”

 

Nieuw orgel voor Sint-Amands

“Op termijn zullen in Bornem en Puurs-Sint-Amands maar liefst zeven verschillende orgeltypes beschikbaar zijn: In de Bornemse centrumkerk, abdijkerk en Sint-Stefaankerk, in de Sint-Lambertuskerk in Eikevliet, de O. L.V.-Hemelvaartkerk in Mariekerke en de Sint-Pieterskerk in Puurs. Ook Sint-Amands plant een nieuw orgel voor de Sint-Amanduskerk.”

De officiële inspeling en inwijding van het Van Rossum-orgel in de Sint-Stefaankerk vindt plaats tijdens een orgelfeestweekend op zaterdag 30 september en zondag 1 oktober. “Het orgel zal dan urenlang worden bespeeld door orgelleerlingen, onder leiding van organist Bart Jacobs. Hij is de grote bezieler van het orgelpatrimonium in Klein-Brabant”, zegt Van Lent.

 

Gratis inspelingsconcert

“De plechtige viering en inwijding van het nieuwe orgel, met medewerking van alle koren van Klein-Brabant, vindt zaterdagavond om 18.30 uur plaats. Op zondag om 15 uur geeft Bart Jacobs een gratis inspelingsconcert. Ook het Thomas-orgel in de centrumkerk en het Vereecken-orgel in de abdij zijn dat weekend vrij te bezoeken.”

 

Wie de aankoop van het nieuwe orgel wil steunen, kan een gift storten op het rekeningnummer van Kerkfabriek OL Vrouw aan de Schelde: BE 69 0910 0102 3478 met als mededeling ‘Orgel Hingene’.

 

uit "Het Laatste Nieuws" 14/07/2023

De Sint-Stefaankerk van Hingene werkt aan een nieuw orgel: “Ons orgel was dringend aan vernieuwing toe”

 

HINGENE - De Sint-Stefaankerk in Hingene (Bornem) is druk bezig met de bouw van een nieuw orgel. In januari kocht de parochie een tweedehandsorgel van een evangelisch kerkgenootschap in Duitsland nabij Duisburg. “Op ons eigen orgel konden we al even niet meer spelen, het was volledig versleten. We zijn heel blij dat we binnenkort weer naar de muzikale klanken van een echt orgel kunnen luisteren in onze kerk”, zegt priester Steven Barberien.

 

De laatste week van juni en de eerste week van juli wordt er druk gewerkt aan het nieuwe orgel, met maar liefst 950 pijpen, van de Sint-Stefaankerk in Hingene. “Ons orgel was helemaal versleten, de organisten wilden er zelfs niet meer op spelen. Het was hoog tijd voor vernieuwing dus we zijn via internet op zoek gegaan naar een nieuw orgel”, legt Barberien uit.

De kerk kocht een tweedehands van Rossum orgel met bouwjaar 2002. “Uiteindelijk zijn we terechtgekomen bij een orgel uit een kerk in Duitsland nabij Duisberg. Onze bekende organist Bart Jacobs is het orgel gaan testen in Duitsland en daarna hebben we het ook gekocht.”

175.000 euro

Orgelbouw van Rossum uit Nederland demonteerde na de aankoop het orgel eerst volledig in zijn hangar. Het is voor de organisatie de eerste keer dat ze een orgel bouwen in België. “Het orgel kon niet rechtstreeks naar ons komen, want in 2002 werd het orgel zo goedkoop mogelijk opgebouwd waardoor er heel wat elementen ontbreken. Die ontbrekende elementen hebben ze eerst toegevoegd en gedemonteerd. Na ongeveer vijf maanden is het onze kant opgekomen.”

Voor 75.000 euro heeft de kerk het orgel op de kop kunnen tikken. “De vraagprijs was 200.000 euro, maar na wat onderhandelingswerk hebben we er een serieus bedrag af kunnen houden. Bovenop die prijs kwamen nog wat extra kosten om het orgel verder op te bouwen.”

In totaal kostte het orgel 175.000 euro aan de kerk. “We hebben een goede deal gedaan, want voor een nieuw orgel betaal je al snel meer dan 400.000 euro”, beseft de priester.

Kabinetorgel

De meeste organisten wilden niet meer spelen in Hingene omdat het orgel niet meer kwalitatief was. Als tussenoplossing zorgde orgelbouw Van Rossum voor een kabinetorgel. “De tijd tussen onze aankoop en de aankomst van ons orgel, konden we op het kabinetorgel van Van Rossum spelen. Dat is een klein orgeltje dat precies in een kast steekt. Onze organisten waren niet meteen enthousiast, maar toen ze hoorden dat het orgel nog dateerde uit 1790 was dat meteen goedgemaakt.”

Het oude orgel staat boven in de kerk en zal daar ook blijven staan. Het nieuwe komt links naast het altaar. “Tijdens de oude liturgie zat het koor boven en werd het orgel ook boven bespeeld. Ondertussen zijn de tijden anders en kan het ook beneden. Dat is ook veel aangenamer voor de organist. En met de open ruimte die we hier hebben, zullen de klanken beter tot hun recht komen”, besluit Steven.

Orgelschool

Het orgel zal naast de eucharistievieringen ook dienst doen voor de orgelschool en concerten. “De muziekacademie van Bornem heeft een orgelschool en die kunnen hier nu ook les komen geven. Dat maakt het orgel nog unieker. We zijn zeker dat het goed dienst zal doen. Er is zelfs nog maar net een kindje van 5 jaar oud gestart in de orgelschool”, vertelt Steven enthousiast.

 

Uit "Het Nieuwsblad" 29 juni 2023

Media

Audio-band van de wijdingsplechtigheid van het Van Rossum-orgel