Lippelo

"De orgel gemaakt door Van Peteghem van Gent dagteekent van 1774 en kostte duizend guldens ; en de kas kostte 500 guldens. "

 

Ægidius Franciscus van Peteghem
Dispositie volgens de oude registernaamplaatjes en volgens de archiefkopie van het orgel van Malderen.

Er is geen origineel contract bewaard van het orgel van Lippelo.

Toch kennen we de inhoud ervan: een kopie van het contract is immers bewaard gebleven in Malderen. Daar zou Van Peteghem in 1776 een orgel bouwen.  Op het contract van Malderen staat vermeld dat het orgel identiek moet zijn aan dat van Lippelo.

We kunnen het in Malderen niet meer controleren, want het orgel daar is 100 jaar later door Loret grondig verbouwd.

 

Dispositie

 

3 blaasbalgen met vier hele en twee halve plooien. Mechanische tractuur.

Het is duidelijk dat er daarna aan het orgel werd verbouwd, want de huidige dispositie is gewijzigd. 

Het orgel telt nu 1 manuaal (manuaal 54 toetsen, C-f''' ) en heeft een aangehangen pedaal.

 

Het orgel werd gebouwd op een doksaal uit 1766. Centraal op het doksaal bevindt zich het torenvenster.

De orgelkas is in 2 delen opgesteld, links en rechts naast het torenvenster.

Vanuit de kerk gezien, zitten er enkel in de rechter kas pijpen. De klaviatuur bevindt zich in de rechterkas. De organist zit met de rug naar de lege, linker kas.

De kas kan worden geopend, boven de klaviatuur. De pijpenrijen zijn opgesteld op de windlade, evenwijdig lopend met het klavier. Helemaal vooraan: de tongwerken.

Rond het orgel doen al jaren verhalen de ronde om de lege kas te verklaren. Zo zou (volgens de pastoor die als laatste in Eikevliet de pastorij bewoonde) het Lippelose orgel afkomstig zijn geweest uit het "Engelsch Klooster" van Bornem. Het orgel zou in Lippelo zijn opgesteld, waarbij enkel het pijpwerk in de rechterkas zou zijn bewaard. Het pijpwerk uit de linkerkas zou - in een andere, tweedehandskas - in Eikevliet zijn beland en tot op vandaag bewaard.

Ondertussen is het bewijs meermaals geleverd dat dat verhaal een fabel is. Zo is er de kopie van het contract met Van Peteghem dat in Malderen wordt bewaard. In Lippelo is het onvangstbewijs dat Van Peteghem uitschreef voor de betaling van 1000 gulden bewaard gebleven, naast de afrekening van Alexander Nuten die schrijn- en snijwerk leverde voor het orgel en de boog tussen beide kassen maakte.

Ook is er in de linkerkas geen enkel spoor van mechaniek, windlade, windvoorziening van de frontpijpen die zich daar ooit zouden hebben bevonden.

 

Op Orgeldatabase.nl wordt ook de orgellegende verteld, zij het dan dat linker- en rechterkas in het verhaal omgewisseld lijken te zijn.  De database vermeldt wel de huidige dispositie.

 

Technische gegevens
Aantal registers per werk

• Manuaal: 11

• Pedaal: aangehangen
• Totaal aantal stemmen: 11
• Toetstractuur: Mechanisch
• Registertractuur: Mechanisch
• Windlade: Sleeplade

 

Dispositie
Manuaal: Bourdon 8', Fluit 8', Viola di Gamba 8' - nieuwer, Prestant 4', Fluit 4', Doublette 2', Flageolet 2', Cornet III sterk, Fourniture III sterk, Trompet 8' (B/D), Claironbas 8'.
Pedaal: Aangehangen.

Bron: Oude orgels in Vlaanderen : deel II / Gaby Moortgat. - [Brussel] : B.R.T., Dienst Pers en Publikaties, 1965. - (Brochure nr. 30).

 

 

Huidige toestand

Het orgel is totaal onbespeelbaar, waarschijnlijk door totale verwaarlozing en gebrek aan onderhoud.

Het is al sedert 1975 beschermd.

 

Foto's

Media